Yaban mersini (Vaccinium spp.), son yıllarda hem iç pazarda hem de dış pazarda talebi giderek artan, yüksek antioksidan değeri ve sağlık faydalarıyla öne çıkan değerli bir meyvedir. Özellikle bağışıklık sistemini güçlendirmesi, göz sağlığını desteklemesi ve kalp-damar sağlığına katkıları nedeniyle sağlık sektöründe de sıklıkla yer bulmaktadır. Bu kadar faydalı bir meyve olan yaban mersini, aynı zamanda tarımsal açıdan da oldukça kazançlı bir üründür.
Peki yaban mersini hangi iklim koşullarında yetişir? Hangi topraklar uygundur? En verimli çeşitleri hangileridir? Ve yaban mersininden yüksek verim almak için neler yapılmalı? İşte tüm bu soruların yanıtlarını içeren kapsamlı yaban mersini yetiştiriciliği rehberi…
Yaban mersini, fundagiller (Ericaceae) familyasına ait, genellikle çalı formunda büyüyen ve meyveleri mavimsi-mor renkli olan bir bitkidir. Dünyada en çok ABD, Kanada, Polonya ve Almanya gibi ülkelerde ticari olarak yetiştirilmektedir. Türkiye’de ise özellikle Karadeniz Bölgesi, Marmara ve Yüksek rakımlı Akdeniz bölgeleri bu meyvenin yetiştiriciliği için oldukça uygundur.
Yaban mersini meyvesi, zengin vitamin (özellikle C ve K), mineral ve lif içeriği ile bilinir. Düşük kalorili ve yüksek besin değerli bir meyve olması onu “süper gıda” kategorisine sokar.
Yaban mersini, iklim koşullarına bağlı olarak ilkbahar sonlarında çiçek açar ve temmuz-ağustos aylarında hasat edilir.
Yaban mersini, soğuklanma ihtiyacı olan bir bitkidir. Bu nedenle, yeterli kış soğuklarını alan bölgelerde daha iyi gelişir. Yani yaban mersini, yazları serin geçen, kışları ise hafif soğuk bölgelerde daha verimli olur.
Yaban mersini yetiştiriciliğinde toprak kalitesi en önemli faktörlerden biridir.
Toprak hazırlığı yapılmadan önce mutlaka toprak analizi yapılmalı ve uygun pH değeri sağlanmalıdır. Gerekirse kükürt gibi toprak asitleştirici maddeler ile pH düşürülmelidir.
Yaban mersini, serin iklim bitkisidir. Ancak aşırı sıcaklardan ve kuvvetli rüzgârlardan korunmalıdır.
Yüksek rakımlı ve nemli bölgeler, yaban mersini yetiştiriciliği için oldukça uygundur.
Ticari olarak yaban mersini yetiştiriciliğinde kullanılan başlıca türler şunlardır:
Popüler çeşitleri: Bluecrop, Duke, Legacy, Chandler
Popüler çeşitleri: Tifblue, Brightwell, Powderblue
Yaban mersini, düzenli ve kontrollü sulama ister. Özellikle meyve tutumu ve gelişim döneminde damla sulama sistemi önerilir.
Yaban mersini asit seven bir bitki olduğu için gübreleme işlemi dikkatli yapılmalıdır.
Yaban mersini çalı formunda büyür, bu nedenle yıllık budama ile genç sürgünlerin gelişimi teşvik edilir.
Yüksek verim için şu noktalara dikkat edilmelidir:
Çözüm: Uygun ilaçlama, drenajın sağlanması ve budama
Çözüm: Biyolojik mücadele, ağlarla koruma
Yaban mersini, olgunlaştığında kolaylıkla kopar.
İhracata yönelik üretim yapan çiftçiler için hasat ve taşıma süreci büyük önem taşır. Özenli paketleme ve soğuk zincir ile ürün kalitesi korunur.
Yaban mersini, hem sağlık açısından faydalı hem de ticari getirisi yüksek olan özel bir meyve türüdür. Doğru toprak hazırlığı, dikkatli sulama, dengeli gübreleme ve uygun budama teknikleriyle çok yüksek verim elde edilebilir.
Özellikle organik tarım ve ihracat hedefleyen üreticiler için yaban mersini yetiştiriciliği uzun vadede oldukça kazançlı bir alternatiftir. Türkiye’nin farklı bölgelerinde başarıyla yetiştirilebilen bu meyve, geleceğin tarım yatırımlarından biri olarak değerlendirilmektedir.
